Infekcje kataralne przytrafiają się dzieciom często, zwłaszcza w początkowym okresie edukacji przedszkolnej. Układ odpornościowy małych dzieci nie jest tak rozwinięty, jak u osoby dorosłej, dlatego częste przeziębienia u maluchów uznaje się za rzecz normalną. Oczywiście pod warunkiem, że nie są to ostre stany chorobowe, a katar i ból zatok u dziecka nie przeradza się w zapalenie oskrzeli i płuc. Częste infekcje oznaczają jednak znaczną absencję w placówce, czego rodzice chcieliby uniknąć. Dlatego warto wiedzieć, w jakiś sposób zwalczać katar u dziecka, a w jakich sytuacjach lepiej zrezygnować z domowego leczenia i udać się na wizytę do lekarza.

Skąd się bierze katar?

Katar powstaje w wyniku nadmiernej produkcji płynu bądź śluzu (w zależności od przyczyny kataru lub etapu przeziębienia) przez tkanki nosa. Kiedy stan zapalny obejmuje śluzówkę nosa, staje się przekrwiona, pojawia się obrzęk. Odpływ wydzieliny, której produkcja jest wówczas zwiększona, staje się utrudniony. W końcu pojawia się uczucie zatkanego nosa, które wzmaga gęstniejąca wydzielina. Osoba, u której pojawił się kater, odczuwa potrzebę opróżnienia nosa. Niestety wydmuchanie wydzieliny przynosi ulgę na krótko.

Przyczyny występowania kataru mogą być różne, począwszy od kontaktu z substancjami drażniącymi, alergii i urazów mechanicznych, poprzez wirusy przeziębienia i choroby zatok, skończywszy na nieprawidłowościach w nosogardle (powiększony trzeci migdał, przerost migdałków podniebiennych, krzywa przegroda nosowa itd.). Katar i ból zatok u dziecka nigdy nie powinny być bagatelizowane przez rodzica.

Katar w przebiegu przeziębienia

Najczęstszą przyczyną występowania kataru jest przeziębienie, czyli infekcja wirusowa. Wirusy znacznie szybciej atakują osoby z obniżoną odpornością, a do tej grupy nierzadko należą dzieci. Dlaczego? Ponieważ po pierwsze nie zdążyły jeszcze zetknąć się z większością wirusów, więc organizm ich nie zapamiętał i nie wie, jak się bronić. Po drugie wiele dzieci odżywia się nieprawidłowo, ponieważ nie lubi warzyw i owoców, za to chętnie sięga po słodycze. Dodatkowo w okresie jesienno-zimowym dzieci rzadko spędzają czas na zewnątrz, gdyż dzień jest krótki i nie wystarcza czasu na spacery, a brzydka pogoda też nie zachęca do zabaw na świeżym powietrzu. Kolejną przyczyną występowania częstych przeziębień u dzieci jest przegrzewanie organizmu – w salach przedszkolnych jest często duszno i gorąco.

Wirusy przeziębienia atakują osłabiony organizm. Następnie pojawiają się pierwsze objawy infekcji, do których należy m.in. drapanie w gardle i uczucie zatkanego nosa. W dalszej kolejności pojawia się bezbarwna, wodnista wydzielina. Po kilku dniach katar gęstnieje i zmienia kolor na biały. W następnej kolejności staje się lekko zielonkawy i gęsty, po czym jego intensywność słabnie. Katar, który nie uległ wtórnemu zakażeniu bakteryjnemu, przechodzi zwykle po 7-14 dniach. Aby wspomóc ten proces i nie dopuścić do zakażenia ucha, zatok, czy krtani, należy regularnie usuwać wydzielinę, nawilżać nos i wzmacniać organizm.

Katar i ból zatok u dziecka

Jeżeli katar nie ustępuje, a zmienia barwę na żółtą lub zieloną, pojawia się ropna wydzielina, gorączka, a dziecko skarży się na ból zatok, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Lekarz dziecięcy oceni, czy nie doszło do zakażenia bakteryjnego, a choroba nie rozszerzyła się na zatoki. Jeśli będzie taka potrzeba, zostanie wdrożona antybiotykoterapia i wykonane kolejne badania, takie jak RTG zatok czy posiew z nosa rozszerzony.